Bilirkişi

Bir davada bir konunun çözülebilmesi için o konu ile ilgili detaylı bilgilere ihtiyaç duyulabilir. Böyle durumlarda konu ile ilgili uzman bir kişiye başvurulur. Bunun için o konuda uzman olan bir kişi davaya atanarak uzman kişinin konu ile ilgili bilgilerinden istifade edilir. Bu kişiye bilirkişi adı verilir. Hukuk sistemimizde bilirkişinin atanması Ceza Muhakemesi Kanununun 63. maddesine dayanılarak uygulanır.

Ceza Muhakemesi Kanununun 63. maddesine göre, bir davada özel bilgi gerektiren durumlarda, olayın çözülmesi için bilirkişiden görüşlerinin alınmasına karar verilebilir.

Fakat bir davada hakimin hukuki bilgisi ile olayı çözümleyebildiği hallerde bilirkişiye başvurulamaz. Aynı zamanda, yalnızca hukuk eğitimi görmüş kişiler bu görevi üstlenemezler. Bir konunun çözümü için gerektiğinde birden fazla bilirkişiye başvurulabilir.

Bilirkişi Nedir

Bilirkişi nedir sorusunun yanıtı hukuksal alanda, belli bir konuda uzman olan ve mahkemelerde davalara uzmanlık alanında bilgi desteği sunabilen kişi veya kurumlardır. Bilirkişiler bir davada kovuşturma aşamasında mahkeme veya hakim tarafından  görevlendirilirler. Soruşturma aşamasında Cumhuriyet Savcısı da davaya bir bilirkişinin atanmasını isteyebilir.

Bilirkişi, bir mahkemede bir davaya atandığında konu ile ilgili görüşlerini sunarak rapor hazırlar. Ancak bilirkişinin hazırladığı bu rapor, hakim veya mahkeme için bağlayıcı bir nitelik taşımaz. Ancak bilirkişinin raporu, toplanan diğer delillerle birlikte konunun çözüme kavuşturulması için değerlendirilir.

İlginizi Çekebilir; TCK 53

Bilirkişi Nasıl Olunur

Bilirkişi nasıl olunur sorusuna yanıtını vermek için bilirkişilerin hangi şartlara sahip olmaları gerektiğini bilmek gerekir. Bilirkişilerin öncelikle 25 yaşını doldurmuş olmaları ve fiil ehliyetine sahip olmaları gerekmektedir. Fiil ehliyeti ise, kişinin kısıtlı durumda olmaması, ayırt etme gücünün olması, ergin ve erişkin olması gerektiğini ifade eder.

Bir davaya bilirkişi olarak atanabilmek için, kişinin o alanda en az 3 yıl deneyime sahip olması gerekmektedir. Aynı zamanda bilirkişiler geçmişte devlete karşı herhangi bir suç işlememiş olmalı, zimmet, rüşvet, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma, hileli iflas gibi yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymemiş olmalı, geçmişte memuriyetten veya mesleğinden men edilmemiş olmalıdır.

Bilirkişilik koşullarını sağlayan Türk vatandaşları veya yabancı uyruklu kişiler, adalet kurumlarının ilanlarını takip ederek bu alanda görev yapmak için başvuruda bulunabilirler.

Bilirkişi Raporuna İtiraz Süresi

6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 281. maddesinin birinci fıkrasına göre, bilirkişi raporuna itiraz süresi iki haftadır. Bir davada hakim bilirkişinin inceleme yapmasına gerek görürse, hakimin bu kararı ile mahkemeye bilirkişinin ataması yapılır. Bilirkişinin incelemeleri sonucunda hazırladığı raporu mahkemeye sunmasından itibaren 2 hafta içinde bu rapora itiraz edilebilir.

Bilirkişinin hazırladığı rapora 2 hafta içinde itiraz edilmediği takdirde rapor kesinlik kazanır. Bilirkişi tarafından hazırlanan bu rapora itiraz edebilmek için itiraz dilekçesinin mahkemeye sunulması gerekmektedir.

Bilirkişi Ücretleri

Bilirkişi ücretleri her yıl bilirkişilik asgari ücret tarifesi olarak resmi gazetede yayınlanır. Bu tarife, 6754 sayılı bilirkişilik Kanununun 6/2 maddesi ile Bilirkişilik Yönetmeliğinin 57/2 maddesine dayanılarak hazırlanır. Bilirkişilik ücret tarifesinin amacı ise bilirkişilere en az ödenmesi gereken ücret ve giderleri belirleyebilmektir. Bilirkişi ücretleri her yıl ekonomik koşullar göz önüne alınarak belirlenir.

Bilirkişi ücreti, bilirkişilere dava boyunca harcadıkları zaman ve emeğin karşılığı için belirlenen ücrettir. Bilirkişilik ücret tarifesi, hem idari yargıda hem de adli yargıda başvurulan bilirkişilik hizmetlerini kapsamaktadır. Bu tarife asgari bir tarife olup, gerek görüldüğünde veya bazı hususlara bağlı olarak artırılabilir. Bu hususlar; bilirkişinin temin edilememesi, dava dosyasındaki konuların kapsam ve nitelikleri, bilirkişinin harcayacağı emek ve zaman, inceleme için gereken zaman ve keşif için gerekli olan zamandır.